ความเป็นมาของ FSSC 22000
FSSC 22000 เป็นมาตรฐานการตรวจสอบความปลอดภัย และความสะอาดของอาหารที่มีการพัฒนาขึ้น สำหรับการตรวจสอบ และรับรอง ระบบการจัดการความปลอดภัยของอาหารขององค์กร ในห่วงโซ่อุปทานอาหาร
การได้รับการรับรอง สามารถ ยืนยันว่าระบบการจัดการขององค์กรเป็นไปตามข้อกำหนดของมาตรฐาน
มาตรฐานรับรอง FSSC 22000 อยู่บนพื้นฐานของ การรวมกันมาตรฐานที่เกี่ยวข้อง ได้แก่
- ISO 22000:2018 ระบบการจัดการความปลอดภัยของอาหาร สำหรับองค์กรใด ๆ ในห่วงโซ่อาหาร
- โปรแกรมข้อกำหนดขั้นพื้นฐาน prerequisite programs (PRPs) ที่เกี่ยวข้อง (เช่น ISO/TS 22002-1 สำหรับโรงงานอาหาร)
- FSSC 22000 ข้อกำหนดเพิ่มเติม Additional Requirements ที่กำหนดโดยผู้มีส่วนได้ส่วนเสียของ FSSC
มาตรฐาน FSSC 22000 มุ่งเน้นการสร้างความมั่นคงปลอดภัยในการผลิต และจัดจำหน่ายอาหาร โดยการรับรองว่าการผลิตอาหารได้รับการควบคุมโดยเขตการผลิต และจัดจำหน่ายอาหารได้รับการตรวจสอบโดยบุคคลภายนอกที่มีความเชี่ยวชาญ โดยมาตรฐานนี้มีวัตถุประสงค์ในการช่วยประเมินความเสี่ยง และเตรียมการสำหรับการดำเนินธุรกิจ โดยมุ่งเน้นการป้องกันอาหารไม่ปลอดภัย โดยให้ความสำคัญกับการจัดการความเสี่ยงตลอดระบบโภชนาการมาตรฐาน FSSC ได้รับการยอมรับ จาก Global Food Safety Initiative (GFSI)ซึ่งเป็นองค์กรที่คัดกรองสินค้าเข้าไปขาย ณ สหภาพยุโรป เช่นเดียวกับมาตรฐานอื่น ๆ เช่น BRCGS, IFS, SQFซึ่งเป็นการยืนยันการยอมรับ และยอมรับของอุตสาหกรรมอาหารทั่วโลก
ต้อนรับสู่ FSSC 22000 Version 6.0 March 2023
วัตถุประสงค์ เฉพาะของมาตรฐาน คือ:
- ให้การยอมรับสำหรับองค์กรที่แสดงให้เห็นถึงการปฏิบัติตามข้อกำหนดของมาตรฐาน โดยการสร้าง และรักษา ทะเบียนสาธารณะ Public Register ที่ถูกต้อง และเชื่อถือได้ขององค์กรที่ผ่านการรับรองสามารถตรวจสอบ รายชื่อผู้ที่ผ่านการรับรอง และสถานะการรับรองได้จาก Website FSSC ซึ่งเป็นประโยชน์ต่อการทำการตลาดอย่างมาก
- ส่งเสริมการประยุกต์ใช้ ที่ถูกต้อง การรับรู้ และ การยอมรับ โดยทั่วไปของระบบการจัดการความปลอดภัยของอาหาร o ภายในอุตสาหกรรมสินค้าอุปโภคบริโภค
- ให้ข้อมูล และ สนับสนุนการตรวจสอบ และรับรอง ระบบการจัดการความปลอดภัยของอาหารภายในขอบเขตของมาตรฐาน
- สร้างผลกระทบด้วยการ กำหนดเป้าหมายสาธารณะ ที่เชื่อมโยงกับ เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน ของสหประชาชาติ SDGsซึ่งมีการปรับปรุง และพัฒนาต่อเนื่อง เพื่อตอบสนองความต้องการของตลาดอุตสาหกรรมอาหาร และการบริโภคที่กำลังเติบโตอย่างรวดเร็วในปัจจุบัน
เป็นที่ทราบกันดีว่า เมื่อวันที่ 1 เมษายน 2566 FSSC 22000 ได้มีการ Update อย่างเป็นทางการ เป็น FSSC 22000 Version 6.0และสามารถโหลด ได้จาก Website https://www.fssc.com/schemes/fssc-22000/
ซึ่งจะมีเวลาในการศึกษาข้อกำหนด และผลบังคับใช้ ที่สามารถตรวจได้รับการรับรองได้ ตั้งแต่ 1 เมษายน 2567 เป็นต้นไป
ปัจจัยหลักที่เริ่มต้นการพัฒนาเวอร์ชันนี้คือ :
- รวมข้อกำหนด ของ ISO 22003-1:2022
- เสริมสร้างข้อกำหนดเพื่อสนับสนุนองค์กรในการมีส่วนร่วมเพื่อให้บรรลุ เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs)
- การเปลี่ยนแปลง และแก้ไข ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของ การปรับปรุงอย่างต่อเนื่องด้วยจำนวน ประชากรโลกที่เพิ่มขึ้น
- ทำให้มี ความต้องการ ผลิตภัณฑ์อาหาร ราคาไม่แพง ปลอดภัย และมี คุณภาพดี เพิ่มมากขึ้นเพื่อตอบสนอง ความต้องการ นี้
- FSSC 22000 สร้าง แพลตฟอร์มการรับประกันแบรนด์ ที่เชื่อถือได้ให้กับ อุตสาหกรรมอาหาร สิ่งสำคัญในภารกิจนี้ คือ ความพร้อม ของ การรับรอง FSSC 22000
สรุปเรื่อง ว้าว ๆ ของ FSSC 22000 Version 6.0
ว้าวที่ 1 FSSC 22000 – Quality หายไป : แต่อย่าเพิ่งดีใจครับ เพราะเรื่องนี้ FSSC มีการเปลี่ยนแปลงตัวตนของข้อกำหนดอย่างมาก
จากเดิม ที่ FSSC มุ่งเน้น เพียง ความปลอดภัยอาหารอย่างเดียวเท่านั้น
แต่ใน FSSC 22000 Version 6.0 มีการเพิ่ม ข้อกำหนดที่ 2.5.9 การควบคุมคุณภาพนั่นหมายความว่า ครั้งนี้ สิ่งที่ Auditor จะตรวจคุณสมบัติของผลิตภัณฑ์ด้านคุณภาพซึ่งที่ผ่านมา Auditor ไม่ได้ทำการตรวจเรื่องนี้มาก่อน เพราะไม่เกี่ยวข้องกับความปลอดภัยของอาหาร ต่อการบริโภค เช่น สีของผลิตภัณฑ์ ตำหนิต่าง ๆ เช่น รูปทรงไม่ได้ตามมาตรฐาน หรือ น้ำหนักของสินค้า ที่ไม่เกี่ยวกับความปลอดภัย เป็นต้น
ดังนั้น ผู้ขอการรับรองทุกคน ต้อง กลับไปทบทวนว่า สิ่งใดที่เกี่ยวกับคุณภาพสินค้า ต้องนำมาพิจารณาและเข้าสู่ระบบการควบคุมในการตรวจประเมิน FSSC 22000 Version 6.0 ในครั้งนี้ด้วยแต่หากว่า ผู้ขอการรับรอง รายใด ทำระบบมาตรฐาน ISO 9001 อยู่แล้ว ก็ไม่ต้องกังวลเนื่องจากจะมีระบบการควบคุมคุณภาพ ให้เป็นไปตามกฎหมาย และความต้องการของลูกค้าอยู่แล้ว
ว้าวที่ 2 มีการอ้างอิงกับ หลักการณ์ความยั่งยืน Sustainable ต่อโลกใบนี้ อย่างชัดเจน
FSSC 22000 Version 6.0 มีการ ปรับ เป้าประสงค์ และ จุดประสงค์ ของมาตรฐาน Aim and Objectivesเชื่อมโยงกับ หลักการ เป้าหมายการพัฒนาความยั่งยืนของสหประชาชาติ UN Sustainable Development Goals ได้แก่
- เป้าหมายเลข 2 ที่เน้นการปรับปรุงคุณภาพชีวิตและลดความยากจนด้านอาหาร และ
- เป้าหมายเลข 12 ที่เน้นการบริหารจัดการผลิต และการจัดการอาหารเสีย Food Loss อย่างมีเสถียรภาพ
ซึ่งมีการเพิ่ม ข้อกำหนดที่ 2.5.16 การจัดการอาหารเหลือทิ้ง และของเสียด้วยการใช้มาตรฐานการจัดการคุณภาพ และความปลอดภัยในอุตสาหกรรมอาหารอย่าง FSSC 22000จะช่วยส่งเสริมให้เกิดการผลิตอาหารที่มีคุณภาพสูงและปลอดภัย และลดการสร้างปัญหาสิ่งแวดล้อมเช่น การเปลี่ยนแปลงสภาพอากาศและการใช้ทรัพยากรธรรมชาติทั้งนี้ FSSC 22000 ยังช่วยส่งเสริมการบริหารจัดการองค์กรที่มีความรับผิดชอบต่อสังคม และสิ่งแวดล้อมซึ่งเป็นไปตามเป้าหมายของสหประชาชาติ ที่ต้องสำเร็จได้ในปี 2030
ว้าวที่ 3 เปลี่ยนแปลง ประเภท ขอบเขตย่อย Category ของการตรวจรับรอง
- ตัด ขอบเขต Category A1 การเลี้ยงสัตวบก เนื่องจาก ซ้อนกับกิจกรรมของการรับรองระบบ Global GAP
- ตัด ขอบเขต Category A2 การเลี้ยงสัตว์น้ำ เนื่องจาก ซ้อนกับกิจกรรมของการรับรองระบบ Global GAP
- เพิ่ม ขอบเขต Category B3 การจัดการผลิตภัณฑ์พืชเบื้องต้น ไม่รับรองการปลูก เนื่องจาก ซ้อนกับการรับรองระบบ Global GAP
- เพิ่ม ขอบเขต Category C0 การจัดการผลิตภัณฑ์สัตว์เบื้องต้น เช่น การเชือด Animal – Primary conversion
- นอกจากนี้ยังมีการระบุที่ชัดเจน ว่า Additional Requirements ข้อนี้ ต้อง ประยุกต์ใช้สำหรับ Category ใดบ้าง เพื่อง่าย และไม่สับสนต่อการประยุกต์ใช้เช่น ข้อกำหนด 2.5.1 c) สำหรับ Category C0, CI, CIII และ CIV
ว้าวที่ 4 มีการระบุรายละเอียดในแต่ละข้อกำหนดมากขึ้น
ปกติแล้วใน Version ก่อนหน้านี้ เอกลักษณ์อย่างหนึ่งของข้อกำหนด FSSC คือ การกำหนดรายละเอียดในแต่ละข้อแบบกว้าง ๆ ไม่ลงรายละเอียดแบบเฉพาะเจาะจง เพื่อให้ ผู้ขอการรับรอง สามารถนำไปปรับใช้กับธุรกิจองค์กร ที่มีความหลากหลายได้อย่างเหมาะสมแต่ในครั้งนี้มีการปรับรายละเอียดของข้อกำหนด โดยมีรายละเอียดที่เฉพาะเจาะจงมากขึ้นว่า ต้องทำอะไร อย่างไร แบบชัดเจนมาก ๆ เช่น
- เพิ่ม มาตรการ กรณีที่มี การกล่าวอ้าง เช่น สารก่อภูมิแพ้ คุณค่าทางโภชนาการ วิธีการผลิต สถานะของวัตถุดิบ บน ฉลาก หรือ บรรจุภัณฑ์
- เพิ่ม วิธีการจัดการสารก่อภูมิแพ้ ให้มีรายละเอียดที่ เฉพาะเจาะจงมากขึ้น : เรียกว่าระบุแบบละเอียดยิบกันเลยทีเดียว
- เพิ่ม รายละเอียด วิธีการ ประเมินความเสี่ยง การปกป้องอาหาร Food Defense โดยต้อง ครอบคลุม ทั้ง กระบวนการ และผลิตภัณฑ์
- เพิ่ม รายละเอียด วิธีการ ประเมินความเสี่ยง อาหารปลอม Food Fraud โดยต้อง ครอบคลุม ทั้ง กระบวนการ และผลิตภัณฑ์
- เพิ่ม ขั้นตอน การควบคุม อาร์ตเวิร์ค และ กระบวนการพิมพ์ สำหรับ Category I
ว้าวที่ 5 ถ้าโรงงานมีผลิตภัณฑ์ ที่ไม่อยู่ในขอบเขตการรับรอง จะไม่สามารถใช้ Logo FSSC 22000 ได้
ปกติแล้วใน Version ก่อนหน้านี้ เอกลักษณ์อย่างหนึ่งของข้อกำหนด FSSC คือ สามารถยกเว้นการขอรับรอง บางพื้นที่ บางผลิตภัณฑ์ทำให้ Auditor ไม่ต้องตรวจ พื้นที่ หรือ ผลิตภัณฑ์ดังกล่าวได้และสามารถใช้ Logo FSSC 22000 ได้ตามปกติ (เฉพาะจุดประสงค์ทางการตลาดเท่านั้นแต่ครั้งนี้หากมีการยกเว้นลักษณะดังกล่าวจะไม่สามารถใช้ Logo FSSC 22000 ในสถานที่ Website หรือ ที่เอกสารใด ๆ ได้อีกต่อไป
ว้าวที่ 6 เพิ่มข้อกำหนด 2.5.8 วัฒนธรรมด้านความปลอดภัย และคุณภาพอาหาร : Food Safety and Quality Culture : แบบจัดหนัก จัดเต็ม
การสร้างวัฒนธรรมด้านความปลอดภัยอาหาร เป็นข้อกำหนดของ GFSI ซึ่งเริ่มมีครังแรกใน Version 5เป็นสิ่งที่สำคัญอย่างมากเพื่อให้ผู้ประกอบการและพนักงานในอุตสาหกรรมอาหารเข้าใจถึงความสำคัญของความปลอดภัยอาหาร
การสร้างวัฒนธรรมด้านความปลอดภัยอาหารสามารถทำได้โดยการเริ่มต้นด้วยการอบรม และการสอนให้แก่พนักงานทุกคน โดยต้องกำหนดแผนวัฒนธรรมคุณภาพ มีเป้าหมาย และ ระยะเวลาการสื่อสาร Communication,การฝึกอบรม Training,ผลตอบรับ Feedback และการมีส่วนร่วม Engagement ของพนักงาน และการ วัดประสิทธิภาพ ของกิจกรรมที่กำหนดไว้
ว้าวที่ 7 เพิ่ม ข้อกำหนดที่ 2.5.17 การสื่อสารกับหน่วยรับรอง : เหตุการณ์อะไรบ้าง ที่ต้องแจ้งบริษัทผู้ตรวจประเมินทราบ ภายใน 3 วันเหตุการณ์ร้ายแรง ที่ส่ง ผลกระทบต่อ FSMS ความถูกต้องตามกฎหมาย และ/หรือ ความสมบูรณ์ของใบรับรอง สถานการณ์ที่เป็น ภัยคุกคามต่อ ความปลอดภัยของอาหาร หรือ ความสมบูรณ์ของใบรับรองสถานการณ์ร้ายแรง ที่ความสมบูรณ์ของใบรับรองตกอยู่ในความเสี่ยง และ/หรือ อาจทำให้ FSSC เสื่อมเสียชื่อเสียงได้ ซึ่งรวมถึง:
• เหตุการณ์ ด้านความปลอดภัยของอาหาร แบบสาธารณะ (เช่น การเรียกคืน การถอดถอน ภัยพิบัติ การระบาดของความปลอดภัยของอาหาร เป็นต้น) และนี่คือ สิ่งที่อ่านข้อกำหนด FSSC 22000 Version 6.0 แล้วทำให้ผม ว้าว ครับ แล้วเพื่อน ๆ ล่ะครับ เจออะไรที่ว้าว ๆ อีกสามารถส่งความคิดเห็นมาพูดคุยกันได้ หรือ หากมีคำถามสามารถส่งมาได้ที่ …………. สังคมแห่งการเรียนรู้เรื่อง Food Safety และ ระบบมาตรฐานต่าง ๆ ครับ
ขอให้ทุกคน ไม่ติด Covid และไม่ติด CAR ครับ